Giới thiệu Alibaba - Gã khổng lồ TMĐT Trung Quốc

Nhắc đến sàn sàn thương mại điện tử nổi tiếng thế giới, không thể không kể đến Alibaba. Từ một startup nhỏ bé tại Hàng Châu, Trung Quốc, Alibaba đã vươn mình trở thành “gã khổng lồ” trong ngành thương mại điện tử toàn cầu, cạnh tranh trực tiếp với Amazon và nhiều ông lớn khác. Đây chính là cha đẻ của các sàn TMĐT nổi tiếng tại Trung Quốc hiện nay như Taobao, 1688, Tmall. Vậy Alibaba là gì, hoạt động ra sao và vì sao nó lại có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến thế? Hãy cùng khám phá tất tần tật trong bài viết dưới đây.

➤ Xem thêm: So sánh Alibaba và Aliexpress - mua hàng ở đâu tốt hơn?

Giới thiệu Alibaba

Alibaba là một tập đoàn công nghệ và thương mại điện tử khổng lồ của Trung Quốc, được thành lập vào năm 1999 bởi Jack Ma và một nhóm doanh nhân trẻ tại Hàng Châu. Tập đoàn này cung cấp nhiều dịch vụ đa dạng, từ thương mại điện tử B2B, B2C, C2C, đến điện toán đám mây, công nghệ tài chính, logistics và giải trí số.

Tên gọi "Alibaba" được lấy cảm hứng từ câu chuyện cổ tích "Alibaba và 40 tên cướp" – hàm ý rằng công ty này giúp "mở kho báu" cho người tiêu dùng và doanh nghiệp toàn cầu.

Trong hệ sinh thái của Alibaba, Alibaba.com là sàn thương mại điện tử B2B nổi bật nhất, được xem là nền tảng cốt lõi và lâu đời nhất của tập đoàn. Alibaba.com ra đời vào năm 1999 với mục tiêu kết nối các nhà sản xuất Trung Quốc với người mua quốc tế, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Hiện nay, nền tảng này đã mở rộng phạm vi hoạt động toàn cầu, cho phép cả các doanh nghiệp ngoài Trung Quốc tham gia mua bán và giao thương.

Alibaba.com được mệnh danh là “chợ trực tuyến toàn cầu”, nơi các doanh nghiệp có thể tìm kiếm nguồn hàng đa dạng từ nguyên liệu thô, sản phẩm công nghiệp đến hàng tiêu dùng với giá cả cạnh tranh. Với hơn 200 triệu doanh nghiệp thành viên từ hơn 250 quốc gia và vùng lãnh thổ, Alibaba.com là một trong những nền tảng thương mại điện tử B2B lớn nhất thế giới.

Lịch sử hình thành và phát triển

Giai đoạn khởi đầu (1999 - 2005)

• 1999: Jack Ma thành lập Alibaba.com tại căn hộ của mình ở Hàng Châu với sứ mệnh “làm cho việc kinh doanh trở nên dễ dàng hơn”. Trang web ban đầu tập trung vào mô hình B2B, kết nối các nhà sản xuất Trung Quốc với các nhà nhập khẩu quốc tế.
• 2002: Alibaba.com đạt lợi nhuận chỉ sau ba năm hoạt động, một cột mốc ấn tượng cho một startup công nghệ.
• 2003 - 2005: Alibaba mở rộng hệ sinh thái với sự ra đời của Taobao (nền tảng C2C) và Alipay (hệ thống thanh toán trực tuyến). Năm 2005, Yahoo! đầu tư 1 tỷ USD vào Alibaba, sở hữu 40% cổ phần, giúp công ty có thêm nguồn lực để phát triển.

Giai đoạn mở rộng toàn cầu (2006 - 2014)

• 2010: Alibaba ra mắt AliExpress, một nền tảng B2C hướng đến người tiêu dùng cá nhân trên toàn cầu.
• 2011: Hơn 65 triệu người bán từ 240 quốc gia đăng ký trên các nền tảng của Alibaba.
• 2013: Alibaba cùng 8 công ty khác thành lập Cainiao, mạng lưới logistics để hỗ trợ vận chuyển hàng hóa.
• 2014: Alibaba thực hiện IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu) tại Sở Giao dịch Chứng khoán New York, huy động được 25 tỷ USD, trở thành vụ IPO lớn nhất thế giới vào thời điểm đó. Giá trị vốn hóa thị trường của công ty đạt 231 tỷ USD, vượt qua cả Amazon và eBay cộng lại.

Giai đoạn hiện tại (2015 - nay)

• 2018: Giá trị công ty vượt mốc 500 tỷ USD, trở thành công ty châu Á thứ hai đạt được cột mốc này sau Tencent.
• 2021: VinaHost trở thành đối tác toàn cầu của Alibaba tại Việt Nam trong lĩnh vực điện toán đám mây.
• 2023: Alibaba ghi nhận doanh thu 868,69 tỷ nhân dân tệ (khoảng 126,49 tỷ USD) trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2023. Dù tăng trưởng chậm lại trong năm 2024 (doanh thu quý tháng 12/2023 đạt 260,3 tỷ nhân dân tệ, tăng 5% so với cùng kỳ), Alibaba vẫn duy trì vị thế dẫn đầu trong thương mại điện tử và tiếp tục mở rộng sang các lĩnh vực mới như AI và xe tự hành.

Mô hình kinh doanh của Alibaba.com

Alibaba.com hoạt động chủ yếu theo mô hình B2B, đóng vai trò là cầu nối giữa các doanh nghiệp, giúp họ tìm kiếm nhà cung cấp, nhà sản xuất hoặc đối tác kinh doanh trên toàn cầu. Không giống như các nền tảng bán lẻ như Shopee hay Lazada, Alibaba.com tập trung vào các giao dịch số lượng lớn, phù hợp với các doanh nghiệp, nhà bán buôn, nhà bán lẻ hoặc cá nhân muốn nhập hàng để kinh doanh.

♦ Các đặc điểm chính của mô hình kinh doanh:

• Kết nối trực tiếp: Alibaba.com loại bỏ các trung gian, cho phép người mua giao dịch trực tiếp với nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp, giúp giảm chi phí và tối ưu hóa lợi nhuận.
• Đa dạng sản phẩm: Nền tảng cung cấp hàng triệu sản phẩm thuộc hơn 40 ngành hàng, từ thời trang, điện tử, đồ gia dụng, mỹ phẩm đến nguyên vật liệu công nghiệp và máy móc.
• Hỗ trợ toàn cầu: Alibaba.com hoạt động tại hơn 200 quốc gia, hỗ trợ 16 ngôn ngữ (bao gồm tiếng Việt) và 140 loại tiền tệ, giúp loại bỏ rào cản ngôn ngữ và tài chính.
• Công cụ tìm kiếm mạnh mẽ: Người dùng có thể tìm kiếm sản phẩm bằng từ khóa, danh mục hoặc gửi yêu cầu báo giá (RFQ - Request for Quotation) để nhận báo giá trực tiếp từ nhà cung cấp.

♦ Các nền tảng chính trong hệ sinh thái Alibaba:

• Alibaba.com: Sàn B2B quốc tế, tập trung vào xuất nhập khẩu.
• Taobao: Sàn C2C dành cho người tiêu dùng Trung Quốc.
• Tmall: Sàn B2C phục vụ các thương hiệu lớn tại Trung Quốc.
• AliExpress: Sàn B2C quốc tế, hướng đến người tiêu dùng cá nhân.
• 1688.com: Sàn B2B nội địa Trung Quốc, cung cấp hàng hóa giá sỉ.

Lợi ích của sàn Alibaba.com

Đối với doanh nghiệp xuất khẩu

• Tiếp cận thị trường toàn cầu: Alibaba.com kết nối các doanh nghiệp xuất khẩu với hơn 10 triệu khách hàng hoạt động và 300.000 nhà nhập khẩu tìm kiếm hàng hóa mỗi ngày.
• Công cụ hỗ trợ xuyên biên giới: Tính năng dịch tự động gian hàng, tin nhắn và cửa hàng sang 16 ngôn ngữ giúp vượt qua rào cản ngôn ngữ. Ví dụ, người bán Việt Nam có thể giao tiếp với khách hàng ở Ý mà không cần biết tiếng Ý.
• Xây dựng thương hiệu: Doanh nghiệp có thể thiết lập gian hàng trực tuyến, tải lên hình ảnh, video và chứng nhận sản phẩm để tăng độ uy tín.
• Dịch vụ logistics: Alibaba hợp tác với các công ty vận tải lớn như Cainiao để cung cấp giải pháp vận chuyển đường bộ, đường biển và đường hàng không với chi phí cạnh tranh.

Đối với doanh nghiệp nhập khẩu

• Nguồn hàng đa dạng: Với hơn 200 triệu sản phẩm từ hơn 200.000 nhà cung cấp, người mua có thể tìm thấy mọi mặt hàng, từ sản phẩm thông dụng đến hàng hiếm.
• Giá cả cạnh tranh: Mua trực tiếp từ nhà sản xuất giúp giá thành thấp hơn so với các kênh trung gian. Người mua có thể thương lượng giá khi order Alibaba số lượng lớn.
• Thanh toán an toàn: Alibaba cung cấp dịch vụ Trade Assurance, một hệ thống thanh toán escrow giúp bảo vệ người mua trong trường hợp hàng hóa không đúng mô tả, không giao đúng hạn hoặc không được giao.
• Kiểm soát chất lượng: Dịch vụ kiểm định và giám sát sản xuất giúp giảm rủi ro về chất lượng và sự chậm trễ trong giao hàng.

Đối với doanh nghiệp Việt Nam

• Cơ hội xuất khẩu: Alibaba Việt Nam, thông qua các đại lý ủy quyền và dự án Gian hàng Quốc gia (hợp tác với Cục Xúc tiến Thương mại), hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận khách hàng quốc tế. Năm 2023, lượng khách hỏi mua hàng Việt Nam trên Alibaba.com tăng 55%.
• Hỗ trợ vận hành: Các đối tác như ASL Logistics và VinaHost cung cấp dịch vụ tư vấn, đào tạo và hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thiết lập gian hàng và vận hành hiệu quả trên Alibaba.com.

Cách hoạt động của Alibaba.com

Đối với người mua

• Đăng ký tài khoản Alibaba: Truy cập https://www.alibaba.com/ và nhấn “Join Free” để tạo tài khoản bằng email và thông tin cơ bản.
• Tìm kiếm sản phẩm: Sử dụng thanh tìm kiếm hoặc danh mục để tìm sản phẩm mong muốn. Hầu hết các tìm kiếm được thực hiện bằng tiếng Anh.
• Liên hệ nhà cung cấp: Sử dụng tính năng “Trò chuyện ngay” hoặc “Liên hệ nhà cung cấp” để thương lượng giá và số lượng.
• Đặt hàng: Chọn số lượng, màu sắc, kích cỡ và nhấn “Bắt đầu đặt hàng”. Người mua có thể sử dụng dịch vụ Trade Assurance để đảm bảo an toàn.
• Thanh toán: Alibaba hỗ trợ nhiều phương thức thanh toán như thẻ Visa/MasterCard, chuyển khoản T/T, PayPal, Western Union. Thanh toán bằng thẻ tín dụng là lựa chọn phổ biến nhất tại Việt Nam do phí thấp. Xem hướng dẫn: cách thanh toán trên Alibaba.
• Theo dõi đơn hàng: Sử dụng hệ thống theo dõi của Alibaba hoặc liên hệ nhà cung cấp để kiểm tra trạng thái vận chuyển.

Đối với người bán

• Đăng ký tài khoản: Cần cung cấp giấy phép kinh doanh hợp lệ để được phê duyệt.
• Thiết lập gian hàng: Tải lên thông tin sản phẩm, hình ảnh, video và chứng nhận chất lượng. Người bán cần đầu tư vào nội dung và hình ảnh để thu hút khách hàng.
• Quản lý đơn hàng: Xử lý yêu cầu báo giá (RFQ) và đơn hàng từ khách hàng quốc tế.
• Thanh toán phí thành viên: Người bán trả phí hàng năm để duy trì tài khoản (tài khoản miễn phí giới hạn đăng 50 sản phẩm). Alibaba không thu phí giao dịch hoặc chiết khấu hàng hóa.
• Quảng bá sản phẩm: Sử dụng các công cụ quảng cáo của Alibaba hoặc tham gia hội chợ thương mại trực tuyến để tăng độ hiển thị.

Ưu và nhược điểm của Alibaba.com

✔ Ưu điểm

• Quy mô lớn: Kết nối hàng triệu nhà cung cấp và người mua trên toàn cầu.
• Đa dạng sản phẩm: Phù hợp với mọi nhu cầu, từ hàng tiêu dùng đến nguyên vật liệu công nghiệp.
• Hỗ trợ đa ngôn ngữ: Giao diện hỗ trợ tiếng Việt, giúp người dùng Việt Nam dễ dàng thao tác.
• Thanh toán an toàn: Dịch vụ Trade Assurance và các phương thức thanh toán quốc tế đảm bảo an toàn cho giao dịch.
• Logistics toàn diện: Hỗ trợ vận chuyển quốc tế với chi phí cạnh tranh và theo dõi đơn hàng từ đầu đến cuối.

✘ Nhược điểm

• Giao diện phức tạp: So với các nền tảng như Shopee hay Lazada, giao diện của Alibaba.com có thể khó sử dụng đối với người mới.
• Thời gian vận chuyển lâu: Hàng hóa từ Trung Quốc hoặc quốc tế thường mất nhiều thời gian để đến Việt Nam.
• Nguy cơ lừa đảo: Mặc dù Alibaba kiểm soát chất lượng nhà cung cấp, vẫn có rủi ro từ các nhà cung cấp không uy tín. Người mua cần kiểm tra kỹ biểu tượng “Gold Supplier” hoặc “Verified Supplier” và đánh giá từ khách hàng trước đó.
• Chi phí vận chuyển cao: Phí ship quốc tế có thể tăng chi phí tổng thể, đặc biệt với đơn hàng nhỏ.

Alibaba tại Việt Nam

Tại Việt Nam, Alibaba.com đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là các ngành hàng nông sản, thủ công mỹ nghệ và dệt may. Các đại lý ủy quyền như OSB (từ năm 2009), ASL Logistics, và VinaHost giúp doanh nghiệp Việt Nam thiết lập gian hàng, vận hành tài khoản và xúc tiến đơn hàng quốc tế.

Dự án Gian hàng Quốc gia Việt Nam trên Alibaba.com, phối hợp với Cục Xúc tiến Thương mại, đã đưa hơn 100 gian hàng Việt Nam lên nền tảng, tăng khả năng tiếp cận khách hàng quốc tế. Các mặt hàng Việt Nam như cà phê, thủy sản, và đồ thủ công đang ngày càng được ưa chuộng trên Alibaba.com.

Người tiêu dùng Việt Nam cũng có thể mua hàng trên Alibaba.com để nhập sỉ hoặc tìm nguồn hàng độc đáo. Tuy nhiên, cần lưu ý các chi phí vận chuyển và thuế nhập khẩu, cũng như sử dụng các dịch vụ order trung gian (như Order Ship) nếu không có thẻ thanh toán quốc tế.

Mẹo sử dụng Alibaba.com hiệu quả

Đối với người mua

• Kiểm tra nhà cung cấp: Ưu tiên các nhà cung cấp có biểu tượng “Gold Supplier” hoặc “Verified Supplier” và xem đánh giá từ khách hàng trước đó.
• Sử dụng Trade Assurance: Đảm bảo an toàn cho các giao dịch lớn.
• Thương lượng giá: Liên hệ trực tiếp với nhà cung cấp để đàm phán giá và số lượng.
• Tính toán chi phí tổng thể: Bao gồm giá sản phẩm, phí vận chuyển, thuế nhập khẩu và các chi phí khác để tránh bất ngờ.

Xem chi tiết kinh nghiệm mua hàng trên Alibaba để tránh nhiều rủi ro khi đặt hàng.

Đối với người bán

• Tối ưu gian hàng: Đầu tư vào hình ảnh sản phẩm chất lượng cao, mô tả chi tiết và video giới thiệu.
• Hiểu văn hóa khách hàng: Tìm hiểu cách giao tiếp và ứng xử với khách hàng từ các quốc gia khác để tránh hiểu lầm.
• Quảng bá sản phẩm: Tham gia các hội chợ thương mại trực tuyến hoặc sử dụng công cụ quảng cáo của Alibaba để tăng độ hiển thị.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cái nhìn toàn diện về sàn Alibaba là gì và những lợi ích mà nó mang lại. Nếu bạn có nhu cầu nhập hàng hoặc xuất khẩu qua Alibaba, hãy bắt đầu bằng cách đăng ký tài khoản và khám phá kho hàng khổng lồ ngay hôm nay!

THÔNG TIN LIÊN HỆ ORDER SHIP